Hoja amazonía blanco

berriak

ekin

Juana Francisca Urbina Hondurasko Yoro departamentuan bizi da, Tepemechín ibaiaren …

Leiho bat Amazoniara Alboan-ek Kulturarteko Hezkuntza Zerbitzuarekin (SEI) elkarlanean prestatu dituen jardueren proposamena da. Apirilaren 26tik, asteazkena, ekainaren 5era, Iruñean izango dira, Amazonia eta egungo krisi sozioanbientalaren alternatibak hurbiltzeko.

Lily Calderón abokatua eta Panamazoniako Eliza Sareko Giza Eskubideen eskolako (REPAM) koordinatzailea da. Loretotik aritzen da lanean, Peruko Amazoniatik, eta joan den martxoan parte hartu zuen Alboanek antolatutako naturaren defendatzaileen topaketan.

María Felicita López, lenca indigena, Volcán Santa Elenakoa, Honduras. Gizakien ingurumen-eskubideen buruzagi defendatzailea eta Giza Eskubideen Europa saria Hondurasen. Comunidades Indígenas Lencas de la Paz (Honduras) elkarteko genero-koordinatzailea eta Radio Progresoko berriemailea ere bada, lurraldearen borrokaren aldeko Equipo de Reflexión, Investigación y Comunicación (ERIC) taldearen irrati-katekoa.

Panamazoniako Eliza Sareko Emakumeen eta Giza Eskubideen Nukleoko (REPAM) kideak eta Gasteizko Arte eta Lanbideko Eskolako ikasleak Panamazoniaren eta hango biztanleen defentsa sustatzen ari dira artearen bidez.

Martxoaren lehenengo bi asteetan lurraldea eta natura defendatzen duten 11 emakume izan ditugu gurekin, Perutik, Venezuelatik, Kolonbiatik, Guatemalatik eta Hondurastik etorriak. Hauek dira gure defendatzaileak: Lily Calderón, Minerva Vitti, María Teresa Urueña, Anitalia Pijachi, Katia Ustate, Yalenis Medina, Jenny Ortiz, Lucía Ixchiú , María Felicita López, Juana Francisca Urbina eta Keyla Canales.

Anitalia Pijachi, Okaina herriko buruzagi indigena, lurraldearen defendatzaileetako bat da, eta, bera ahotsaren bidez, egunerokotasunean hartzen ditugun erabakiek ingurumenean oro har eta Amazonian bereziki dituzten ondorioak ikusarazten lagundu digu. Letician, Kolonbiako Amazonian, lurraldea, bizitza eta bertako haziak defendatzen ematen du bere bizitza.

Urriaren 15an Donostiako Cristina Enea parkean “Ez gara jaitsiko!” umeei zuzenduriko ipuina eta diska prentsaren aurrean aurkeztu genituen. Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako lehen zikloko ikasleei zuzendutako proposamen hau, Katxiporretako Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek eta Alboanekook atera dugu aurrera elkarlanean, Leire Bilbao idazleak, Irrimarrako Karmele Gorroño ilustratzaileak, eta Xabier Zabala musikariak lagunduta.

Urte honetako abuztuaren 9an, María Carmelitak ofizialki hartu zuen beregain Panamazoniko Eliza Sareko (REPAM) presidenteordearen kargua. Eliza Sare Panamazonikoko presidente berria Rafael Cob monsinorea da, Puyoko Bikariotzako (Ekuador) apezpikua. Eta hauek dira hiru presidenteordeak: María Carmelita da Conceição moja (Brasil), Yesica Patiachi indigena (Peru) eta David Martínez de Aguirre monsinorea, Puerto Maldonadoko Bikariotzako (Peru) apezpikua. Kargua hartzeko ekitaldia birtualki egin zen 2022ko abuztuaren 4an.

Datorren irailaren 27an "Zer da bidezko trantsizio energetikoa? Ipar-hego meatzaritzako erauzketaren erronkak" izeneko nazioarteko mintegia izango da, Deustuko Unibertsitateko Bilboko Campuseko Ellacuría Aretoan. Alboan-ek eta Deustuko Unibertsitateak antolatutako jardunaldi honen helburua trantsizio energetikoak planteatzen dituen erronken panoramika globala eskaintzea da, emisio gutxiko teknologiak fabrikatzeko mineral kritikoak ateratzeari dagokionez.

Latinoamerika eta Karibeko Probintzialen konferentziak (CPAL) #EuVotoPelaAmazônia kanpainari buruzko historia hori partekatu zuen. Kanpaina hori Panamazoniako Eliza Sareak (REPAM) jarri zuen abian Brasilen, giza eskubideak eta naturaren eskubideak defendatzeko plataformak dituzten politikariak hautatzearen garrantziari buruz kontzientziatzeko. Amazoniako bioma inflexio-puntuan dago hainbat hamarkadaz neurrigabe narriatu ondoren. Horren harira, nazioartean presioa egitearen garrantziaren eredua da kanpaina, aldaketa politiko eta sistematikoa eskatzeko Sorkuntza eta marjina guztiak hobeto zaintzeko.

Alfredo Ferro SJ CEAMAko (Amazoniako Eliza Batzarra) idazkari betearazlea da 2021eko maiatzaz geroztik. Erakunde hori 2020ko ekainean sortu zen Eskualde Panamazonikorako Sinodoan sortutako proposamenak zehazteko; Sinodo hori Vatikanoan egin zen 2019ko urrian.

Enpresek bertan eragiten dituzten kalteetatik ingurumena eta herri indigenen giza eskubideak babesteko Europako lege baten alde! Aukera paregabea da Amazoniako espoliazioan parte hartzen duten enpresen zigorgabetasunari amaiera emateko eta praxi txarraren eraginpean dauden pertsonek eta komunitateek justizia eskuratzeko dituzten oztopoak gainditzeko.

Gaur goizean, Alboan eta Entreculturas GGKEek Amazonia defendatzeko eta mobilizatzeko deia egin diete herritarrei, jasangarritasunaren arloan enpresei buruzko Europako Zuzentaraua benetan eraginkorra izan dadin giza eskubideak eta ingurumena babesteko orduan.

1 Mineralen ustiaketa: Amazoniako ingurumenaren eta komunitateen gaineko ondorioak Meatzaritzako …

Eliza-, ekologia- eta herritar-proiektu handia da Amazoniako Sinodoa, mugak gainditu eta ildo pastoralak birmoldatzeko helburua duena, gaur eguneko garaietara egokitu eta beste etapa berri bat eraikitzeko asmoz, Justizia Sozialaren, herrei indigenen eta lurraldeko ekosistemaren defentsan.

Kultura nagusiaren erreferenteak, esanahiak eta identitateak soilik kontuan hartuta antolatzen diren hezkuntza-sistemek beste kultura batzuetako pertsonak baztertzen dituzte, eta hezkuntza-diskriminazio nabarmena sortzen dute. Txosten honetan, hezkuntza inklusiboak kulturartekoa izan behar duela defendatzen du Entreculturas-ek.

Txosten honetan, azaltzen dugu hezkuntzak, baliabide naturalen ustiapenak, bake-prozesuek eta giza garapenak harreman konplexuak ehuntzen dituztela, eta harreman horiek ulertzea funtsezkoa dela GJHak lortzeko.

Txosten honek ingurumen-krisiak pertsona eta komunitate ahulenetan dituen ondorioak nabarmendu, 2030 Agenda aztertu, eta hezkuntzak planeta zaintzen nola lagundu dezakeen planteatzen du.

1 Mineralen ustiaketa: Amazoniako ingurumenaren eta komunitateen gaineko ondorioak 2. Trantsizio energetikoa, mineralen erauzketa eta Iparraldeko bizimoduak

CIDSEk, justizia sozialeko erakunde katolikoen nazioarteko sareak, non Alboan-ek ere parte hartzen duen, “Justiziara sarbidea izatea” kanpaina abiarazi du.

2021eko azaroaren 1etik 12ra, Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Konferentzia edo COP26 egin zen Glasgown (Erresuma Batua)

Europako eta nazioarteko enpresa transnazional batzuen jarduerak erlazioa du giza eskubideen urraketarekin eta ingurumenaren suntsiketarekin, hori ez da kontu berria